نوشته بلاگ

طبق سنتی که از سال ۱۹۸۲ با شروع دوران حکومت پاپ سنت جان پل دوم، هرساله در واتیکان اجرا می‌شود، شهری در ایتالیا هرساله مجموعه مجسمه‌هائی را با مضمون مسیح مقدس و تولد حضرت به واتیکان ارئه می‌دهد. امسال نیز واتیکان درخواست خود را برای مجسمه‌های مسیح مقدس ارائه داده ولی با یک تفاوت؛ واتیکان درخواست داشته تا این مجسمه‌ها طبق شرایط حاکم بر جهان و در نظر گرفتن شیوع بیماری سیاه قرن، کووید-۱۹، ساخته شوند. بنظر می‌رسد با ارائه این مجموعه، شگفتیهای دنیای هنر در سال ۲۰۲۰ تکمیل شده! از مونولیت صحرای یوتا در ایالت متحده تا دیوارنگاره‌های مرموز کوکی-مانستر. مجموعه جدید ارائه شده به واتیکان اصلاً به مجسمه‌هائی که تا به امروز از مسیح مقدس و داستانهای پیرامونش دیده‌اید شباهتی ندارند. مجسمه‌هایی با بدنه‌هائی ساده و مینیمال به شکل استوانه با سرهائی مدور و ساده! شاید باورکردنی نباشد اما مجسمه‌ها حتی یه صحنه نمایش سنتی ساده از آخوری چوبی و زمینی پوشالی هم ندارند! تنها زمینی ساده، مینیمال و خالی. با نوری که از پشت بر مجسمه‌ها تابانده شده، دقیقاً صحنه اصابت صاعقه به یک آدم فضائی را برای بینندگان تداعی می‌کند.

شاید بتوان جایزه بزرگ این مجموعه را به مجسمه‌ای با شمایل یک فضانورد داد که جسمی مانند ماه در دست دارد.
سئوال اینجاست که این مجموعه چگونه به واتیکان رسیده است؟!
مجسمه ‌های مشاهده شده بخشی از مجموعه بزرگتر ۵۲ قطعه‌ای است که توسط دانش آموزان و معلمان موسسه هنری F.A.Gruhe، در شهر کاستلی ایجاد شده است. ساخت آن در سال ۱۹۶۵ آغاز و تکمیل آن یک دهه طول کشید. شهر کاستلی تولیدکننده معروفترین سرامیکهای کشور ایتالیا بوده و پالت رنگ سرامیک کاستلی بسیار معروف است. این مجموعه نمایشهای عمومی بسیاری داشته است. در سال ۱۹۷۰ در رم بنمایش گذاشته شده و سپس به اورشلیم، تل‌آویو و حتی بیت‌اللحم زادگاه عیسی سفر کرده است. بگفته محققان تاریخ هنر واتیکان با وجود شمایل متفاوت مجسمه‌های این مجموعه، می‌توان ردپای دوران‌های مهم هنری در مجسمه‌سازی مانند رنسانس، نئوباروک را در آنها شناسائی کرد.

علیرغم متفاوت بودن این مجموعه جدید، شاید بتوان تشابهات فراوانی را در ظاهر مجسمه‌ها با شرایط کنونی ساکنین زمین که مجبور به استفاده از ماسک هستند دید. در مجموعه‌های ارائه شده در سالهای گذشته نیز بنا بر شرایط حاکم، مجسمه‌های عجیب زیادی در واتیکان بنمایش درآمده است. اشاره به وضعیت نابسامان پناهندگان در سال ۲۰۱۶ و مجسمه‌های در حال کمک و غذا دادن به به افراد بی‌بضاعت و اهدا لباس به برهنگان در سال ۲۰۱۷ از نمونه‌های رئالیسیتی هستند که در این نمایش سالانه عرضه شده‌اند.

منتقدان نیز با وجودی که مجموعه ارائه شده را “وحشتناک” خواندند ابراز داشتند که این مجسمه‌ها می‌توانند مخاطبین جدیدی را جذب کلیسا کنند. البته که نقش نوگرایانه پاپ فرانسیس حاکم وقت واتیکان را نیز نمی‌توان در این نمایش نادیده گرفت.